Het beroepsgeheim van een arts wordt strafrechterlijk vastgelegd in artikel 458 van het strafwetboek, dat een gevangenisstraf en/of geldboete oplegt aan wie dit geheim schendt. Hetzelfde artikel is overigens van toepassing op al wie in zijn beroep kennis neemt van geheimen die hem worden toevertrouwd, dus ook op advocaten.

Einde 2000 werd een belangrijke uitzondering op dit beroepsgeheim ingevoerd door artikel 458bis van het strafwetboek. Voortaan gold er een spreekrecht voor zij die kennis hadden genomen van een misdrijf op een minderjarige, indien aan bepaalde voorwaarden is voldaan (bv. een ernstig dreigend gevaar voor deze minderjarige, en de onmogelijkheid om dit gevaar tegen te gaan zonder de schending van het beroepsgeheim). Een arts of advocaat had dus het recht (niet de plicht) om in dergelijke omstandigheden het parket in te lichten.

De wet van 30 november 2011 heeft dit spreekrecht gevoelig uitgebreid, nu het niet langer beperkt bleef tot misdrijven op minderjarigen maar werd uitgebreid tot andere kwetsbare personen (bv. zieken, partners bij partnergeweld, zwangere vrouwen). Bovendien bestaat het spreekrecht niet alleen als er een ernstig dreigend gevaar is voor het slachtoffer van het misdrijf, maar ook voor andere minderjarigen of kwestbare personen.

Vanuit de Orde van Vlaamse Balies werd deze aanpassing aangevochten voor het grondwettelijk hof, vooral dan voor zover het betrekking had op cliënten die de advocaat raadpleegden omwille van het feit dat ze een misdrijf hadden gepleegd. De Orde was van mening dat in dit geval het beroepsgeheim overeind moest blijven, en er dus geen spreekrecht kon zijn, nu de cliënt dan specifiek een advocaat in vertrouwen had genomen voor bijstand en verdediging met betrekking tot dit misdrijf.

Op 26 september 2013 sprak het grondwettelijk hof zich uit, en vernietigde het deze bepaling voor zover het van toepassing was op advocaten die vertrouwelijke informatie hadden gekregen van een cliënt die een misdrijf had gepleegd in de zin van dit artikel, en deze informatie mogelijks tegen deze cliënt zou kunnen worden gebruikt.

Concreet wordt het beroepsgeheim van de advocaat in dergelijke gevallen dus strenger beoordeeld, en bestaat er voor deze advocaat in deze precieze omstandigheid geen spreekrecht. Het spreekrecht voor de arts werd echter door het arrest van het grondwettelijk hof niet in vraag gesteld, en blijft dus onverkort gelden.